Iskustva u realizaciji obuka Programa za obuku pravnih stručnjaka o ljudskim pravima[63]

HELP je program Vijeća Europe za obrazovanje pravnih stručnjaka o ljudskim pravima s ciljem jačanja kapaciteta sudija, advokata i tužilaca u svih 46 država članica Vijeća Europe i šire, da primjenjuju evropske standarde ljudskih prava u svom svakodnevnom radu, što se postiže putem HELP online kurseva koji pokrivaju niz tema o ljudskim pravima[64].

Mandat HELP programa Vijeća Europe proizlazi iz Preporuke 2004(4)[65] Komiteta ministara Vijeća Evrope o Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima u univerzitetskom obrazovanju i stručnom osposobljavanju. Početna i kontinuirana edukacija sudija, tužilaca i advokata, kao i univerzitetsko obrazovanje studenata, vezano uz Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, dio su mandata HELP-a.

Njegova uloga je pojačana Deklaracijom iz Interlakena 2010. godine[66], kao i Deklaracijom iz Brajtona iz 2012. godine[67], te Deklaracijom iz Brisela 2015. godine[68]. Preporuka Komiteta ministara Vijeća Evrope (2019)5[69] ohrabruje zemlje članice da koriste HELP kurseve i HELP metodologiju.

HELP program Vijeća Evrope sastoji se od tri komponente:

HELP Mreža: evropska peer-to-peer mreža za obuku o ljudskim pravima i sastoji se od predstavnika nacionalnih institucija za obuku sudija i tužilaca, tzv. Focal Point, i advokatskih komora, tzv. Info Point, iz 46 država članica Vijeća Europe (i šire).
HELP online kursevi koji se odvijaju na HELP platformi prvenstveno su razvijeni na engleskom jeziku s potencijalom da se prevedu na nacionalne jezike.
HELP metodologija za obuku pravnih stručnjaka, koja objašnjava proces razvoja i implementacije HELP online kurseva.

Svi HELP kursevi odvijaju se putem HELP online platforme koja je otvorena za sve koji žele kreirati svoj nalog na: https://help.elearning.ext.coe.int/.

HELP online kursevi su interaktivni, vizualni i praktični. Pokrivaju različite teme vezane za ljudska prava, odražavajući različita područja rada Vijeća Europe[70]. Kursevi su organizovani kao „kursevi za samostalno učenje“, javno dostupni za neograničen pristup svima koji kreiraju račun na online platformi HELP. Također, kursevi su organizirani u saradnji s nacionalnom partnerskom institucijom, obično nacionalnim institucijama za obuku sudija i tužilaca ili advokatskim komorama koje vodi HELP certificirani tutor[71], obučen od strane Sekretarijata HELP-a.

Podaci kazuju da je 01. aprila 2022. godine registrovano više od 99.000 korisnika na HELP online platformi koji mogu pristupiti 40 HELP online kurseva na više od 350 postojećih pravnih verzija.

Ukupan broj korisnika HELP online Platforme (Juni svake godine)

Centar za edukaciju sudija i tužilaca u Federaciji BiH ima saradnju s HELP projektom od 2011. godine, koja se većinom ogledala u prisustvu delegiranih učesnika na godišnjim konferencijama i regionalnim seminarima, dok su organizacija i učešće nosilaca pravosudnih funkcija u BiH na gore pomenutim HELP kursevima bili skoro nezastupljeni.

Uporedimo li podatke iz dole prikazanog grafikona, može se primijetiti da su značajni koraci napravljeni tek 2017. godine, te da je dolaskom novih mjera uzrokovanih COVID-19 pandemijom i prelaskom na nove oblike učenja došlo do ekspanzije i drastičnog povećanja broja korisnika online platforme, što se može vidjeti i na prikazu:

Broj korisnika HELP online platforme iz Bosne i Hercegovine

Svakako da je pandemija COVID-19 uticala na prilagodbu na online učenje, ali su na zainteresovanost učenika prvenstveno uticali kvalitet i dostupnost obuke. Primjera radi, na kurs „Uvod u Evropsku konvenciju o ljudskim pravima i Evropski sud za ljudska prava“ prijavilo se 109 učesnika, dok je kurs završilo 51 učesnika. Važno je napomenuti i da su HELP kursevi u okviru Programa stručnog usavršavanja i programa početne obuke Centra za edukaciju sudija i tužilaca u Federaciji BiH priznati u obavezne dane obuke nosilaca pravosudnih funkcija, što je svakako pridonijelo uspješnosti istih.

Do današnjeg dana realiziran je 31 HELP kurs, s tim što je 25 kurseva relizirano u saradnji s centrima za edukaciju sudija i tužilaca. Mnogi od njih realizirani su u okviru Akcije „HELP u zemljama Zapadnog Balkana“ koji je dio zajedničkog programa EU i Vijeća Evrope pod nazivom „Horizontal Facility for the Western Balkans and Turkey 2019-2022“. Relizirani kursevi, kursevi koji su mentorisani od strane tutora, prikazani su u tabeli:

649 pravnih i drugih stručnjaka pohađalo je HELP kurseve uz mentorstvo tutora implementiranih u Bosni i Hercegovini od 2017. godine. Prosječna prolaznost kursa iznosila je 62%.

Također, kako je navedeno, pored mentorisanih kurseva, HELP je adaptirao i preveo 23 kursa na BHS jezike koje učesnici mogu samostalno pohađati putem HELP online platforme.

Zaključno s 1. aprilom 2022. godine na navedenim kursevima prijavljeno je 784 učesnika na online HELP platformi: